بر اساس قانون مدنی پرداخت کردن نفقه و هزینه های زندگی مشترک و مخارج زن ، به عهده شوهرش قرار گرفته است که بر اساس ماده ۱۱۰۶ این قانون ، در عقد دائم نفقه زن بر عهده شوهر است . همچنین به موجب ماده ۱۱۰۷ نفقه زوجه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن مانند تهیه مسکن ، پوشاک ، خوراک ، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی . لذا در حالت کلی مرد موظف است هزینه های زندگی مشترک یا نفقه زوجه را در عقد دائم بپردازد . البته در قبال انجام تکلیف مرد به پرداخت نفقه ، زن نیز باید از همسر خود تمکین به عمل آورد ؛ در غیر این صورت ، در صورتی که عدم تمکین خانم به اثبات برسد ، تکلیف مرد از بابت پرداخت نفقه به زن ساقط خواهد شد . لذا عدم پرداخت نفقه از سوی مرد سبب می شود که زن بتواند با تقدیم دادخواست مطالبه نفقه ، نفقه خودش را مطالبه کند . به همین مناسبت در ادامه این مقاله ابتدا به توضیح مختصری در ارتباط با دادخواست مطالبه نفقه از طرف زوجه پرداخته و در ادامه نمونه و متن دادخواست مطالبه نفقه از طرف زوجه را ارائه خواهیم داد .
دادخواست مطالبه نفقه از طرف زوجه
همانگونه که اشاره گردید ، حکم کلی قانون مدنی در رابطه با نفقه زن ، آن است که پرداخت نفقه زن به عهده مرد باشد و در مقابل نیز زن از شوهر خود تمکین نماید . با این حال ، صرف مکلف بودن مرد به پرداخت نفقه در قانون ، سبب پرداخت نفقه به زن نخواهد شد و واضح است که تعدادی از آقایان از انجام تکالیف قانونی خود در خصوص پرداخت نفقه زن امتناع و خودداری می کنند . در چنین حالتی ، اصولا زن چاره ای ندارد جز اینکه با مراجعه به دادگاه ها و مراجع قضایی ، نفقه اش را درخواست کند .
برای اینکه زن بتواند نفقه خود را از همسرش مطالبه کند ، دو راهکار حقوقی در حقوق ایران وجود دارد که یکی از آنها شکایت کیفری از مرد به جرم ترک انفاق است که منجر به صدور حکم حبس برای مردی خواهد شد که علی رغم داشتن استطاعت مالی و تمکین از سوی زن ، نفقه وی را نپرداخته است .
علاوه بر این ، زن می تواند به شیوه حقوقی ( و نه کیفری ) اقدام به مطالبه نفقه خود کند و به دادگاه خانواده مراجعه و دارخواست مطالبه نفقه تقدیم نماید . در این صورت ، دادگاه خانواده یا شورای حل اختلاف ، دادخواست مطالبه نفقه از سوی زوجه را مورد رسیدگی قرار خواهند داد و در صورتی که احراز کنند زن با وجود اینکه از شوهر خود تمکین نموده است ، همسر وی از پرداخت نفقه زن امتناع نموده ، حکم به پرداخت نفقه زوجه صادر می کنند . به همین دلیل آشنایی با درخواست مطالبه نفقه زن از شوهر و نحوه تنظیم آن ، موضوع مهمی است که در ادامه به توضیح بیشتر در این خصوص خواهیم پرداخت .
نمونه دادخواست مطالبه نفقه از طرف زوجه
اقدام قانونی در راستای مطالبه نفقه از سوی زن ، نیازمند تقدیم دادخواست مطالبه نفقه می باشد که دادگاه صالح برای تقدیم این دادخواست ، دادگاه خانواده می باشد . البته در صورتی که مبلغ نفقه زن زیر پنج میلیون تومان باشد ، زن باید ابتدا به شورای حل اختلاف مراجعه کرده و دادخواست مطالبه نفقه را به شورا تحویل بدهد .
به همین مناسبت در این قسمت قصد داریم برای آشنایی مخاطبان محترم ، یک نمونه دادخواست مطالبه نفقه از طرف زوجه را ارائه نموده و متن این دادخواست را در دسترس قرار دهیم که با استفاده از این دادخواست ، زن می تواند علاوه بر مطالبه نفقه آینده ، نفقه ایام گذشته را نیز که توسط همسر پرداخت نشده مطالبه نماید .
در قسمت دلایل و مستندات درخواست مطالبه نفقه از سوی زن باید فتوکپی برابر با اصل شده سند ازدواج و شناسنامه زوجین را ارئه نمود و به صدور قرار کارشناسی توسط دادگاه برای تعیین مبلغ نفقه نیز استناد کرد . همچنین در قسمت تعیین خواسته و بهای آن ، باید عبارت صدور حکم مبنی بر الزام خوانده به پرداخت …………………… ریال نفقه گذشته و آینده زن درج شود .
باسمه تعالی
ریاست محترم …………………..
با سلام ؛
احتراما به استحضار عالی می رسانم که اینجانب ……… فرزند ……………. به شماره شناسنامه ……………… به موجب سند ازدواج شماره …………… تنظیم شده در دفترخانه شماره ………………. در تاریخ ……….. به زوجیت دائمی خوانده محترم آقای ………….. در آمده ام و در طول این مدت همواره نسبت به ایشان تمکین داشته و دارم ؛ لکن خوانده محترم علی رغم داشتن استطاعت و تمکن مالی ، از پرداخت هزینه متعارف زندگی اینجانب استنکاف می ورزند . لذا به موجب این دادخواست و با استناد به مواد ۱۲۰۶ ، ۱۱۰۶، ۱۱۰۷ و ۱۱۱۱ قانون مدنی ، تعیین میزان نفقه و الزام ایشان به پرداخت نفقه ایام گذشته و آینده را تقاضا دارم .
