چه در دعوی حقوقی و چه در دعوی کیفری زمانی که افراد قصد طرح دعوا را دارند و می خواهد موضوعی را طرح کنند باید دلایلی برای ثابت کردن حقی که مدعی آن هستند یا وقوع جرمی که به مرجع قضایی صالح اعلام می کنند داشته باشند به عبارت دیگر دلایلی برای اثبات دعوای خود باید مطرح نمایند که این دلایل در قانون مدنی و قانون مجازات اسلامی با عنوان ادله اثبات دعوی بیان شده است که بر طبق ماده ۱۲۵۷ قانون مدنی هرکس مدعی حقی باشد باید ادعای خود را ثابت نماید و مدعی علیه نیز برای دفاع از خود مدعی امری بشود که نیاز به دلیل باشد اثبات امر بر عهده او می باشد که ادله اثبات دعوی در دعاوی حقوقی عبارتند از : اقرار ، اسناد کتبی ، شهادت و امارت و قسم ، که توضیحات هریک از این دلایل مورد پذیرش دادگاه در قانون بیان شده است که اقرار هم از جمله دلایلی است که هم در دعاوی کیفری و هم حقوقی از آن می توان برای اثبات ادعا خود استفاده کرد که دارا اعتبار بسیاری می باشد.
قرار در دعوی حقوقی چیست ؟
در پاسخ به اینکه اقرار در دعوی حقوقی چیست باید گفت برطبق قانون اقرار عبارت است از اخبار به حقی است برای غیر بر ضرر خود به عبارت دیگر زمانی که فردی به ضرر خود و به نفع فرد دیگری خبری می دهد یا مطلبی را بیان می کند اقرار نام دارد .
همانطور که بیان کردیم اقرار از ادله اثبات دعوی است یعنی فرد می تواند با اقرار و بیان مطلبی بر علیه خود دعوا را ثابت نماید که اقرار می تواند به هر لفظی که دلالت بر خبر دادن حقی بر ضرر خود باشد صورت پذیرد حتی اشاره شخص لال که صریحا نشان دهنده اقرار است نیز صحیح می باشد .
اقرار باید معلوم و مشخص باشد و اگر به کلی مجهول باشد اقرار اثری ندارد و اگر معلوم باشد مثل اقرار برای یکی از دو نفر معین صحیح است .
شرایط اقرار و فرد مقر
فردی که قصد اقرار به ضرر خود و به نفع دیگری را دارد بر طبق قانون مدنی باید دارای ویژگی هایی باشد که اقرار وی مورد پذیرش دادگاه قرار گیرد که به عنوان مثال : بالغ باشد مکره نباشد و غیره که در ذیل به تفکیک به بیان هریک از آنها می پردازیم :
۱ – اقرار کننده باید بالغ و عاقل و قاصد و مختار باشد بنابراین اقرار صغیر و مجنون در حال دیوانگی و غیر قاصد و مکره موثر نیست به عبارت دیگر فردی که اقرار می کند باید بالغ و عقل باشد وهمچنین باید قصد اقرار داشته باشد و دارای اختیار باشد و اکراه از اقرار نداشته باشد .
۲ – اقرار سفیه در امور مالی موثر نیست ولی در امور غیر مالی صحیح می باشد .
۳ – اقرار مفلس و ورشکسته نسبت به اموال خود بر ضرر دیان ( طلبکاران ) نافذ نیست .
۴ – اقرار مدعی افلاس و ورشکستگی در امور راجعه به اموال خود به ملاحظه حفظ حقوق دیگران منشا اثر نمی شود تا افلاس یا عدم افلاس او معین گردد .
در مقرله اهلیت شرط نیست لیکن بر حسب قانون باید بتواند دارای آنچه که به نفع او اقرار شده است بشود به عبارت دیگر اگر فردی به نفع فرد دیگری اقرار کند اهلیت کسی که به نفع او اقرار شده است شرط نیست .
۵ – اقرار به نفع متوفی درباره ورثه او موثر خواهد بود .
۶ – اقرار به امری که عقلا یا عادتا ممکن نباشد و یا برحسب قانون صحیح نیست اثری ندارد .
۷ – اقرار معلق موثر نیست .
۸– اقرار برای حمل در صورتی موثر است که زنده متولد شود .
۹ – مقرله اگر به کلی مجهول باشد اقرار اثری ندارد و اگر فی الجمله معلوم باشد مثل اقرار برای یکی از دو نفر معین صحیح است .
