حق انتخاب وکیل در امور حقوقی یا مدنی ، حق هر شخصی است . به همین خاطر ، در ماده ۳۱ قانون آیین دادرسی مدنی ، حق اشخاص در انتخاب و معرفی حداکثر دو نفر وکیل پیش بینی کرده است . بنابراین ، تعداد وکیل در پرونده های حقوقی حداکثر دو نفر است . اما گاهی ممکن است که اشخاص استطاعت یا توانایی مالی برای گرفتن وکیل را نداشته باشند. در این خصوص ، قانونگذار به کسانی که قدرت تادیه یا پرداخت حق الوکاله را ندارند حق داده است تا از کانون وکلا تقاضای معاضدت یا کمک نمایند . بنابراین ، در این شرایط و اینکه دعوا با اساس باشد ، کانون وکلا مکلف می شود که به این شخص وکیل معاضدتی معرفی نماید . وکلای دادگستری نیز موظف شده اند تا در هر سال در سه پرونده حقوقی به عنوان معاضدت قبول وکالت کنند .
تکلیف انتخاب وکیل در امور حقوقی
همانگونه که گفتیم ، انتخاب وکیل در دعاوی حقوقی حق هر فردی است که می تواند با انتخاب وکیل ، این حق را اعمال کند . اما سوالی که در این خصوص مطرح است آن است که آیا انتخاب وکیل در پرونده های حقوقی تکلیف است ؟ یعنی افراد موظفند که برای دعاوی حقوقی خودشان هم وکیل بگیرند ؟ در پاسخ به این سوال ، باید گفت که سابقا به موجب آیین نامه ای ، بجز در دعاوی مالی که ارزش خواسته آنها کمتر از ده میلیون ریال بود و یا خواسته دعوا مطالبه وجه کمتر از پنجاه میلیون ریال بود ، اقامه دعوا و شکایت از آراء و دفاع از آنها حتما می بایست با دخالت وکیل دادگستری صورت می پذیرفت . البته دارندگان تحصیلات حقوقی و قضایی و مشاوران حقوقی در دعاوی خودشان از این تکلیف معاف شده بودند . اما دیوان عالی کشور ، با صدور یک رای وحدت رویه ، تکلیف انتخاب وکیل در دعاوی حقوقی یعنی الزام اصحاب دعوا به انتخاب وکیل را مخالف قانون اساسی تشخیص داد و آن را لغو کرد . بنابراین ، در حال حاضر طرفین دعوا لزومی به انتخاب وکیل در دعاوی حقوقی یا مدنی خود ندارند .
