همانطور که گفتیم اگر در تصادفات شخصی با خودرو خود باعث کشته شدن شخص دیگری شود، موجب قتل شبه عمد شده است.
اصلی‌ترین مجازات برای این جرم همان پرداخت دیه است. امروزه شرکت‌های بیمه دیه شخص فوت شده را پرداخت می‌کنند. بهره مندی از یک وکیل دیه و یا وکیل قتل به رسیدن به حقوق و حق فرد مضروب و یا فوت شده کم بسیار یخواهد کرد.
همانگونه که می‌دانیم در قتلی که به موجب تصادفات رخ می‌دهد، شخص مجرم به قصاص محکوم نمی‌شود. ولی با این وجود گاهی افراد خطاکار در تصادفات بدون در نظر گرفتن وجدان خود و همچنین انسانیت، شخص مجروح را در شرایط نامساعد رها می‌کنند، تا بلکه از مجازات این جرم فرار کرده باشند. در حالی که در بعضی مواقع اگر مجروح به موقع به بیمارستان رسانده می‌شد، زنده می‌ماند. به همین علت به این جرم قتل شبه عمد می‌گویند.
طبق قانون تصادفات و همچنین بر اساس ماده ۷۱۹ قانون مجازات اسلامی اگر بعد از تصادف، مصدوم احتیاج به کمک فوری داشته و راننده با وجود امکان رساندن مصدوم به مراکز درمانی یا به وجود اینکه امکان کمک گرفتن از مأموران انتظامی وجود دارد از انجام این کار خودداری کند یا به منظور فرار از تعقیب محل حادثه را ترک و مصدوم را رها کند بر حسب مورد در هر کدام از موارد به بیش از دو سوم حداکثر مجازات محکوم خواهد شد. دادگاه نمی‌تواند در مورد این ماده اعمال کیفیت مخففه کند.
معمولا فرار راننده از صحنه تصادف به دلیل ترس، اضطراب و فرار از جریمه است.
در قانون تصادفات بین کسی که بعد از تصادف پا روی وجدان خود می‌گذارد و صحنه را ترک می‌کند با دیگر رانندگان که در صحنه تصادف حضور دارند و با پلیس و اورژانس تماس می‌گیرند، تفاوت قائل شده است. پس مجازات راننده فراری در تصادفات بیشتر از راننده‌ای است که محل را ترک نکرده است.
فرار از صحنه تصادف رانندگی چه مجازاتی خواهد داشت؟
طبق قانون تصادفات اگر بعد از وقوع تصادف، مجروح به کمک فوری نیاز داشته باشد و راننده با وجود اینکه می‌تواند به مصدوم کمک کند ولی از این کار خودداری کرده و یا برای ندادن جریمه و فرار از تعقیب محل را ترک کند، برای هر کدام از این موارد به بیش از دو سوم حداکثر مجازات محکوم خواهد شد. و دادگاه نمی‌تواند برای شخص محکوم تخفیفی قائل شود.
بجز مجازات راننده فراری در تصادفات ، در بعضی مواقع به دلایل دیگری راننده مجرم شناخته می‌شود که به دو تا شش ماه حبس و پرداخت دیه محکوم می‌شود.
در پی مطلب بالا همانطور که طبق قانون تصادفات آمده است “بی احتیاطی یا عدم رعایت مقررات، عدم مهارت راننده که منجر به ایجاد صدمه بدنی به دیگری یا نقص و ضعف دائم یکی از اعضای بدن یا از بین رفتن قسمتی از عضو مصدوم شود، یا برخی از آسیب های دیگر از جمله وضع حمل زن قبل از موعد طبیعی را باعث شود مرتکب به حبس از دو ماه تا شش ماه و پرداخت دیه در صورت مطالبه از ناحیه مصدوم خواهد شد.”
آیا موارد دیگری نیز وجود دارد که باعث تشدید مجازات شود؟
گاهی علاوه بر فرار از صحنه تصادف و بیمه برخی اعمال دیگر که باعث تصادف شده است مجازات مجرم را شدیدتر می‌کند. مانند موارد زیر:
- اگر راننده مست باشد.
- اگر راننده گواهینامه نداشته باشد.
- اگر راننده سرعت غیر مجاز داشته باشد.
- اگر خودرو راننده خطاکار نقص فنی داشته باشد و به همین دلیل باعث تصادف شده باشد.
- اگر راننده مقررات عبور و مرور را رعایت نکرده باشد. مانند رعایت نکردن حق تقدم برای عابران پیاده.
در همه موارد گفته شده در بالا راننده متخطی به دو سوم مجازاتی که در قانون آمده است، محکوم می‌شود.
افرادی هم که در تصادف به مقصر اصلی کمک کرده و او را فراری می‌دهند و یا در ارتکاب جرم به او کمک می‌کنند، طبق قانون مجرم هستند. البته میزان این مجازات به نوع جرم بستگی دارد.
اگر راننده صحنه تصادف را ترک نکند و برای نجات مصدوم تلاش کند، امتیازاتی برای او در نظر گرفته می‌شود.
مثلا اگر راننده برای کمک به مصدوم و برای کاهش صدمات ناشی از تصادف و در صورت نیاز، می‌تواند وسیله نقلیه خود را از محل تصادف حرکت دهد. به شرط اینکه برای کمک کردن به مصدوم هیچ راه حل دیگری وجود نداشته باشد.
همچنین اگر راننده خطاکار، مصدوم را به بیمارستان و یا مکانی برای استراحت و درمان منتقل کند و یا همچنین اگر راننده با اورژانس و یا پلیس تماس گرفت و باعث معالجه مصدوم شود، دادگاه برای او تخفیف قائل می‌شود.
اگر یک راننده دیگر بجز مقصر حادثه، مصدوم حادثه را به بیمارستان منتقل کرد یا با نیروی انتظامی و اورژانس تماس گرفت، راننده فوق تحت حمایت قانون قرار می‌گیرد. مگر اینکه مصدوم و یا افراد دیگر او را مقصر اعلام کنند.
اگر مقصر تصادف از صحنه فرار کرد چه کنیم؟
ممکن است برای شما و یا هر کسی پیش آمده باشد که در تصادف طرف مقابل که مقصر است فرار کرده باشد.
حال سوال این است که در این مواقع چه باید کرد و چگونه باید خسارت را دریافت کرد؟
اگر خودرو مقصر فرار کرده باشد و شما مشخصات آن خودرو را ثبت و ضبط کرده‌‌اید، باید برای شکایت از طرف و دریافت دیه تصادف راننده فراری مراحل زیر را به ترتیب طی کنید:
- باید مشخصات وسیله نقلیه مقصر را بردارید.
- باید در اولین فرصت با پلیس ۱۱۰ تماس گرفت اعلام کرد که خودرو مقصر فرار کرده است.
- بعد از آن باید یک صورت‌جلسه از حادثه و با شهادت افرادی که در صحنه تصادف حاظر بوده‌اند تهیه کرد.
- اگر تصادف منجر به جرح شود در آن صورت گزارش مأمورین اورژانس ۱۱۵ الزامی است.
- بعد از آن باید گزارش دریافتی را به هیأت حل اختلاف تسلیم کرد.
- پس از آن هیات حل اختلاف پرونده فوق را به دست کارشناسان رسمی دادگستری در رشته تصادفات سپرد.
اگر به هر دلیلی نتوانستید مشخصات خودروی مقصر را ثبت کنید، می‌توانید به صندوقی به نام “صندوق تامین خسارت‌های بدنی” مراجعه کنید و خسارات بدنی که به خودتان وارد شده را مطالبه کنید.
