اگر به تازگی سری به مطبوعات زده باشید، اخبار مختلفی از دستگیری افرادی سودجو که با خرید کالا، زمین اقدام به کشیدن چک‌های بی‌محل کرده‌اند و سپس با به‌دست‌آوردن سود زیاد که از فروش این اقلام به جیب زده‌اند و متواری شده‌اند را به وفور خوانده باشید. به تازگی در همین استان خودمان نیز گروهی اقدام به این کار کرده‌اند و به اصطلاح خودمانی‌تر سر چند تن از کسبه، بازاریان و حتی مالکان زمین‌ها را شیره مالیده و با کشیدن چک‌های بی‌محل متواری شده‌اند که عده‌ای دستگیر و عده‌ای نیز هنوز در حال پیگرد قانونی می‌باشند
چک بلامحل چیست؟
چک طبق تعریف قانون تجارت نوشته ای است که در آن صادر کننده چک وجوهی را که نزد بانک محال علیه (بانکی که باید مبلغ چک را بپردازد) دارد . کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می نماید. چک بلا محل در معنای خاص به معنی چکی می باشد که در تاریخ مندرج در آن مبلغ مندرج در چک در حساب نباشد و به اصطلاح حساب خالی باشد اما آنچه قانون چک از چک بلامحل در نظر دارد اعم از بدون وجه بودن چک است و شامل مواردی مثل عدم مطابقت امضاء یا قلم خوردگی در متن چک یا اختلاف در مندرجات چک و امثال آن می‌گردد.
در صورتی که تمایل داشته باشید، می توانید از مجموعه حقوقی آریا وکیل مناسب چک را درخواست کنید. ما به شما زبده ترین وکیل ها را در شهر مشهد معرفی می کنیم. برای دسترسی به اطلاعات تماس با ما کلیک کنید…
از چه طریقی چک بلا محل را پیگیری کنیم
چک می تواند از سه شکل دعوی چک بلامحل را پیگیری نماید:
پیگیری ثبتی چک
طبق ماده ۲ق. ص.چ، «دارنده طبق قوانین و آیین نامه های مربوط به اجرای اسناد رسمی، وجه چک یا باقی مانده آن را از صادر کننده وصول می نماید.»آنچه که در وصول چک از طریق مرحله ثبتی اهمیت دارد این است که جرای ثبت در صورتی دستور اجراء صادر می کند که مطابقت امضای چک با نمونه امضای صادر کننده در بانک از طرف بانک گواهی شده باشد.
- ماده ۱۸۳) درخواست اجرای چک، از ثبت محلی که بانک طرف حساب صادر کننده چک در آن محل واقع است به عمل می آید.
- ماده ۱۸۴) هرگاه چک نسبت به قسمتی از مبلغ آن بدون محل باشد، دارنده چک نسبت به باقی مانده حق صدور اجرائیه دارد.
- ماده ۱۹۳) پس از صدور اجرائیه چک دارنده چک می تواند ضمن اعلام انصراف از تعقیب عملیات اجرائی مطالبه استرداد لاشه چک را بکند. در این صورت اگر اجرائیه ابلاغ شده باشد، حق الاجرا را باید بپردازد و در این مورد پرونده مختومه محسوب است.
امکان شکایت کیفری در جرم چک بلامحل
شکایت کیفری فقط عليه صادر کننده چک امکان پذیر است. اگر محال عليه چک بانک نباشد، مشمول مقررات جزایی قانون صدور چک نمی شود و جرم صدور چک بلامحل موضوعیت ندارد ماده ۱۰ ق.ص،چ، دارنده چک می تواند وجه چک و ضرر و زیان خود را در دادگاه کیفری مرجع رسیدگی مطالبه نماید.
- طبق ماده ۱۶ ق.ص.چ، رسیدگی به کلیه شکایات و دعاوی جزایی و حقوقی مربوط به چک در دادسرا و دادگاه تا خاتمه دادرسی، فوری و خارج از نوبت به عمل خواهد آمد.
- طبق ماده ۱۸ ق.ص.چ، مرجع رسیدگی کننده جرایم مربوط به چک بلامحل، از متهمان در صورت توجه اتهام، حسب مورد یکی از قرارهای تأمین کفالت یا وثیقه ( اعم از وجه نقد یا ضمانت نامه بانگی یا مال منقول و غیر منقول) اخذ می نماید.
- طبق ماده ۱۱ ق.ص.چ، جرایم مذکور در این قانون بدون شکایت دارنده چک قابل تعقیب نیست و در صورتی که دارنده چک تا شش ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مراجعه نکند یا ظرف شش ماه از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت، شکایت ننماید دیگر حق شکایت کیفری نخواهد داشت.»
قبل از تنظیم شکایت به نکات زیر توجه کنید:
۱) صدور چک بلامحل از جمله جرائم خصوصی محسوب شده و بدون شکایت دارنده چک، صادرکننده چک بلامحل قابل تعقیب نیست.
۲) برای جلوگیری از زائل شدن حق شکایت کیفری، دارنده چک باید حداکثر تا ۶ ماه از تاریخ صدور چک برای وصول آن به بانک مربوطه مراجعه کرده و پس از اخذ گواهی عدم‌پرداخت نیز حداکثر تا ۶ ماه از تاریخ صدور گواهی عدم‌پرداخت، شکایت خود را به مرجع قضایی تقدیم کند.
۳) تنها دارنده چک، حق شکایت کیفری دارد و دارنده چک از نظر قانونی شخصی است که برای اولین بار چک را به بانک ارایه کرده و گواهی عدم‌پرداخت به نام وی صادر شده باشد.
۴) دادگاه صلاحیت دار برای رسیدگی به شکایت دارنده چک علیه صادرکننده، دادگاه مستقر در مجتمع قضایی واقع در محدوده بانک محال علیه می‌باشد.
