جرم نزول(وکیل حقوقی مشهد)

«پول نزول» یکی از بدترین نوع‌های پول حرام است و هر آن احتمال دارد داخل زندگی هرکسی بشود. علت ناخواسته‌اش هم این است که معمولا نمی‌دانیم چطور ممکن است دچارش شویم. یا در مواقع ضرورت، چه راه‌های دیگری برای خروج از یک بحران مالی داریم که لازم نباشد پیش هر کسی و با هر شرایطی دست دراز کنیم. مهم‌تر اینکه در اینطور مواقع، منافع زودگذری برای خودمان تعریف می‌کنیم که نزول گرفتن و نزول‌دادن را توجیه می‌کنیم؛ معامله‌ای که شرع و عقل به مخالفتش برخاسته‌اند.

ربا در فرهنگ معین اینطور معنی شده: «بیشی، افزون شدن، نشو و نماکردن، سود یا ربحی که داین از مدیون می‌ستاند و نسیه خریدن و فزون گرفتن.» عرب‌ها وقتی چیزی زیاد می‌شود و رشد می‌کند می‌گویند: «ربا الشیء». به این خاطر به مال افزایش یافته شده، ربا می‌گویند و خلاصه این که ربا یعنی دریافت زیادی در مبادله ۲ کالای هم جنس یا دریافت اضافی در قرض با شرط پیشین.

هر نوع اخذ اضافه بر قرض که از پیش مشخص شده باشد، ربا به‌حساب می‌آید و حرام است. لازم هم نیست این مازاد، حتما پول یا کالا باشد ولی این که بدهکار بدون شرط قبلی چیزی به طلبکار بدهد حرام نیست. حتی مستحب است هنگامی قرض را پس می‌دهیم هدیه‌ای هم همراه آن بدهیم.

ربا مصداق تعهد گرفتن ظالمانه است. به‌ صورت نمونه، وام گیرنده به‌خاطر نیازهای ضروری مجبور به دریافت آن شده باشد البته برخی علما معتقدند که جبران تورم ربا نیست. به این دلیل که جبران کاهش ارزش پول، ارزش اضافی حساب نمی‌شود. البته کاهش ارزش پول را باید دقیق و منصفانه حساب کنید. برای همین، در این موارد پیشنهاد می‌کنند که طرفین با هم مصالحه کنند.

یکی از مهم‌ترین علت‌های حرمت ربا، فساد و نابودی اموال، کاهش فعالیت‌های تجاری و ایجاد رکود اقتصادی است. در واقع، رواج رباخواری معاملات و مبادلات اقتصادی را کم می‌کند. امام‌رضا(ع) می‌فرماید: «خداوند به این دلیل ربا را حرام کرد که این کار موجب فساد اموال می‌شود.»

ربا باعث می‌شود آدم‌ها هیچ انگیزه‌ای برای راه‌انداختن کار هم نداشته باشند جز سودجویی. سودجویی که اساس رابطه آدم‌ها باشد، همه به هم به چشم اسکناس‌های در حال حرکت نگاه می‌کنند. ضمن اینکه راحت‌ترین کار این است یکی که سرمایه‌ای دارد، بدون هیچ زحمتی بنشیند و سود پولش را بخورد.

اصل ۴۹ قانون اساسی درآمدهای ناشی از پول نزول و  ربا را غیرمشروع می‌داند. از طرفی هم ماده ۵۹۵ قانون مجازات اسلامی ربا را جرم می‌داند و برای آن مجازات درنظر گرفته. بخشی از متن ماده قانون این است: «… مرتکبین اعم از ربا دهنده، ربا گیرنده و واسطۀ میان آن ها، اضافه بر رد اضافه به صاحب مال، به شش‌ ماه تا ۳ سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق و نیز معادل مورد ربا به‌عنوان جزای نقدی محکوم می‌گردند.» جرم ربا با توجه به ماده ۷۲۷ از جرائم غیرقابل گذشت است. به این معنا  که جهت پیگیری این جرم لازم نیست فردی شکایت کند، جرم به محض اطلاع مراجع قضایی و انتظامی قابل پیگیری و تعقیب است.

 

سوالات متداول مجازات پول نزول(مشاور حقوقی مشهد)