بیمه نکردن کارفرما یکی از موضوعات شایع در روابط بین کارگر و کارفرما است که مردم برای دریافت مشاوره حقوقی اداره کار به ما مراجعه می کنند. شاید برای شما هم سوال باشد که اگر کارفرما حق بیمه را پرداخت نکند یا اینکه اگر کارفرما کارگر را بیمه نکند چه اتفاقی می افتد ؟ و اینکه آیا شکایت از کارفرما بابت رد نکردن بیمه ممکن است یا خیر.
بیمه نکردن کارگر توسط کارفرما | رد نکردن بیمه توسط کارفرما
بیمه، حقی است که قانون گذار در قانون کار و قانون تامین اجتماعی، جهت حمایت از کارگران در نظر گرفته است و کارفرما را مسئول بیمه نمودن کارگران نموده است.
در واقع بیمه یکی از تدابیر حمایتی قانون گذار می باشد قانون گذار ماده ۲۸ قانون تامین اجتماعی را به منشاء حق بیمه اختصاص داده است.
در حال حاضر حق بیمه ۳۰ درصد حقوق و مزایا کارگر می باشد که از این مقدار ۲۳ در صد سهم کارفرما و ۷ درصد سهم کارگر است.
چرا کارفرما بیمه نمی کند ؟
دلایل متفاوتی می تواند وجود داشته باشد که کارفرما از بیمه نمودن کارگران خویش امتناع نماید که البته اهم ترین آن ها این است که کارگاه مربوطه فاقد کد کارگاه باشد ، مجوزهای لازم جهت کار مورد نظر وجود نداشته باشد و گاهی نیز برخی از کارفرمایان پرداخت حق بیمه را هزینه مازاد می دانند و سعی دارند با تدابیری از جمله قید در قرارداد و یا اخذ چک و سفته از کارگر از این حق شانه خالی نمایند.
البته مورد دیگری نیز که بسیار شایع است این است که از آنجایی که پرداخت حق بیمه سند محکمی جهت اثبات رابطه کارگری و کارفرمایی است، در صورتی که کارگر بیمه باشد بدین معناست که رابطه کارگری و کارفرمایی برقرار است از این رو کارفرما موظف است کلیه حق و حقوق قانونی کارگر را طبق قانون پرداخت نماید و از هیچ کدام نمی تواند شانه خالی کند. سایر حقوق متعلقه به کارگران عبارتند از: ( سنوات، عیدی و….)
فلذا در صورت اثبات رابطه کارگر و کارفرمایی کلیه حقوق و مزایای قانونی بایستی به کارگر پرداخت گردد.
همچنین بخوانید:
اثبات رابطه کارگر و کارفرما جهت پرداخت حق بیمه
یکی از راه های اثبات رابطه کارگر و کارفرمایی پرداخت حق بیمه توسط کارفرماست .این روش از معقول ترین روش های اثبات رابطه مزبور است و در صورتی که نام کارگر در لیست بیمه کارگاه مربوطه نباشد، جهت اثبات رابطه کارگر و کارفرمایی باید از طرق دیگری اقدام نمود و در صورتی که این رابطه اثبات گردد، کارفرما موظف است حق بیمه های معوقه را به کارگر پرداخت نماید.
اگر کارفرما، کارگر را بیمه نکند چه اتفاقی می افتد ؟
قانون گذار در ماده ۱۴۸ قانون کار چنین مقرر داشته است :
” کارفرمایان کارگاه‌های مشمول این قانون مکلف هستند بر اساس قانون تأمین اجتماعی، نسبت به بیمه نمودن کارگران واحد خود اقدام‌نمایند. “
ماده مزبور نشان میدهد که این حق به صورت کاملا قانونی جز وظایف کارفرمایان در نظر گرفته شده است و امکان تخطی از آن وجود ندارد و چنانچه کارفرمایی برخلاف این ماده از بیمه نمودن کارگران تخطی نماید، طبق قانون برای عمل چنین کارفرمایانی ضمانت اجرا در نظر گرفته شده است و کارفرما محکوم به پرداخت حق بیمه و جریمه به جهت عدم پرداخت حق بیمه می گردد.
سوال: چنانچه بین کارگر و کارفرما قراردادی مبنی بر عدم پرداخت حق بیمه باشد چه می شود ؟
پاسخ: آنچه به کرات رخ می دهد و البته ریشه در نا آگاهی کارفرمایان دارد این است که برخی از کارفرمایان با کارگران توافق می نمایند که کار مورد نظر بدون بیمه است و یا اینکه هزینه حق بیمه را به کارگران پرداخت می نمایند تا به صورت خویش فرما آن را پرداخت نمایند و یا اینکه کلا از حق بیمه استفاده ننمایند و مبلغ آن را صرف سایر هزینه ها نمایند.
لازم به ذکر است که
هر گونه توافق و یا قراردادی که بین کارگر و کارفرما مبنی بر عدم پرداخت حق بیمه صورت بگیرد حتیّ با رضایت کارگر نسبت به این موضوع باطل است و محمل قانونی ندارد و در صورتی که کارگر از این جهت شکایت نماید، کارفرما حتی در صورتیکه مبلغ حق بیمه را به کارگر پرداخته باشد محکوم به پرداخت مجدد و همینطور جریمه نیز می گردد.
ّ
گزارش بیمه نکردن کارفرما
سازمان تامین اجتماعی نسبت به پرداخت حق بیمه کارگران از طرف کارفرما بسیار ریز بینانه برخورد نموده است و حتی تا حدی پیش رفته است که بازرسانی را به صورت سرزده به کارگاه می فرستد تا از این نظر مطمئن گردد که همه کارگران شاغل در کارگاه از خدمات بیمه بهره مند می گردند.
نکته قابل توجه:
سازمان تامین اجتماعی شماره ای را جهت گزارش به سازمان در مورد عدم بیمه نمودن کارگران درکارگاه در نظر گرفته است و چنانچه با این شماره تماس گرفته شود و اعلام گردد که در کارگاهی کارگرانی مشغول به کار می باشند که مشمول قانون کار هستند اما بیمه نمی باشند، سازمان به محل کارگاه مربوطه بازرسانی را می فرستد و در صورت اثبات این موضوع کارفرما به پرداخت حق بیمه کارگران و همینطور جریمه محکوم می گردد.
شما می توانید با شماره ۱۴۲۰ سازمان تامین اجتماعی تماس گرفته و تخلف کارفرما از بیمه نکردن کارگران مشمول قانون کار را گزارش دهید.
شکایت بابت بیمه نکردن کارفرما
در موارد بی شماری کارگرانی که به دنبال کار هستند در بدو همکاری به جهت نیاز مالی و یا فشارهای روحی و روانی و نیاز مبرم به کار و فعالیت و گاها نیز به جهت نا آگاهی، از کارفرما مطالبه حق بیمه نمی نمایند اما به مراتب که با اصول کار و شرایط رابطه کارگر و کارفرمایی آشنا می شوند.
مطالبه حق بیمه می نمایند و البته کارفرمایان نیز در بسیاری از مواقع عنوان می نمایند که در بدو همکاری این نکته به وضوح گفته شده است که کار مورد نظر بدون پرداخت حق بیمه می باشد . به عبارت دیگر مطالبه حق بیمه معمولا پس از بروز اختلاف بین کارگر و کارفرما صورت می گیرد،
چراکه معمولا کارگر چنانچه با شرایط کاری موافق باشد و یا اجبار در پذیرش داشته باشد از این حق چشم پوشی می نماید اما زمانی که به مشکل و اختلاف با کارفرما برخورد می نماید، به فکر مطالبه این حق خود از کارفرما می افتد . به شکایت کارگر از کارفرما، به جهت عدم پرداخت حق بیمه توسط او در مراجع صالح رسیدگی کننده در اداره کار رسیدگی می گردد.
جریمه عدم پرداخت حق بیمه توسط کارفرما
قانون گذار در ماده ۱۴۸ قانون کار بیان داشته است که کارفرما موظف است کارگر را بیمه نماید و برای تخطی کارفرما از این امر ضمانت اجرا در نظر گرفته است و این ضمانت اجرا را در ماده۱۸۳ قانون کار بیان داشته است و به صراحت بیان داشته است که :
” کارفرمایانی که بر خلاف مفاد ماده ۱۴۸ این قانون از بیمه نمودن کارگران خود خودداری نمایند، علاوه بر تأدیه کلیه حقوق متعلق به‌کارگر (سهم کارفرما) با توجه به شرایط و امکانات خاطی و مراتب جرم به جریمه نقدی معادل دو تا ده برابر حق بیمه مربوطه محکوم خواهند شد. “
ماده به صراحت اعلام داشته است که کارفرما موظف است کلیه مبالغ حق بیمه کارگر را که در طی هر مدت زمانی که پرداخت نکرده است بپردازد و البته به جهت این تخطی به دو تا ده برابر جریمه نیز محکوم می گردد .
سوال: مبلغ جریمه حق بیمه پرداخت نشده کارفرما به چه کسی پرداخت می شود؟
پاسخ : برخلاف تصور برخی از افراد که گمان می کنند جریمه عدم پرداخت حق بیمه به کارگر تعلق می گیرد، جریمه عدم پرداخت حق بیمه، متعلق به سازمان تامین اجتماعی می باشد و به کارگر داده نمی شود.
نحوه محاسبه حق بیمه کارگر در صورت عدم پرداخت توسط کارفرما
در نحوه محاسبه حق بیمه کارگر در صورتی که در مدت کارکرد کارگر حق بیمه پرداخت نشده باشد، باید بین دو فرض قائل به تفکیک شد :
فرض اول: کارگری که حق بیمه وی پرداخت نشده است همچنان درآن کارگاه مشغول به کار می باشد، که در این صورت حقوق فعلی کارگر ملاک محاسبه حق بیمه قرار میگیرد و نحوه محاسبه بدین صورت است که:
%۳۰ * مدت زمان عدم واریز حق بیمه * مبلغ دستمزد فعلی کارگر
فرض دوم: کارگری که حق بیمه وی پرداخت نشده است ، سابقا در کارگاه مربوطه اشتغال داشته است،که در این صورت دستمزد همان سال اشتغال کارگر ملاک محاسبه حق بیمه می باشد.
%۳۰* مدت زمان عدم واریز حق بیمه وسط کارفرما * دستمزد سال اشتغال به کار
لزوم مشاوره با وکیل اداره کار در صورت بیمه نکردن کارفرما
به کرات دیده شده است که برخی از کارفرمایان از پرداخت حق بیمه امتناع می نمایند و پس از اینکه کارگران در مراجع صالح رسیدگی کننده در اداره کار به این حق معترض می گردند، کلا منکر رابطه کارگر و کارفرمایی می شوند و اینجاست که کارگر در وهله اول باید اثبات نماید که در مکان مربوطه به صورت کامل و طبق قانون کار مشغول بوده است .
این مرحله را می توان از سخت ترین و البته سرنوشت ساز ترین مراحل در رسیدگی به دعوای کارگر از کارفرما محسوب نمود، چرا که در صورتی که این رابطه اثبات گردد به سهولت می توان کارفرما را به پرداخت مبلغ حق بیمه ای که نپرداخته است محکوم نمود.
لزوم مشاوره با وکیل اداره کار می تواند از این نظر اهمیت داشته باشد که وی با بررسی تمامی مدارک لازم اثبات رابطه کارگر و کارفرمایی را به سهولت ممکن می سازد و سپس با اثبات این رابطه میتوان درخواست حق بیمه پرداخت نشده را داشت و این امر جز از یک وکیل متخصص اداره کار ساخته نیست.
فلذا توصیه می گردد که پیش از هر اقدامی با وکیل اداره کار متخصص در زمینه اداره کار و تامین اجتماعی مشورت های لازم صورت گیرد.
