شکایت پیمانکار از کارفرما
پیمانکار کیست؟
شکایت پیمانکار از کارفرما موضوعی است که برای پرداختن به آن بهتر است ابتدا با مفاهیم پیمانکاری و وظایف و جایگاه هرکدام آشنا شویم. پیمانکار، شخصی حقیقی یا حقوقی است که طی امضای پیمان (قرارداد) با کارفرما، متعهد به اجرای موضوع مورد پیمان می‌شود. همانطور که می دانید یک پروژه پیمانکاری می‌تواند شامل ساخت یک پل یا جاده یا حتی انتقال برق به یک منطقه باشد. در یک پیمان، پیمانکار می‌تواند نماینده و جانشینهای قانونی را به جای خود انتخاب و معرفی کند که این اشخاص هم حکم خود پیمانکار را دارند.
برابر ماده ۷ قانون شرایط عمومی پیمان باید گفت که پیمانکار شخصی است که سوی دیگر امضاء کننده ی پیمان است و اجرای موضوع پیمان را براساس اسناد و مدارک پیمان بر عهده گرفته است. نمایندگان و جانشینهای قانونی پیمانـکار در حکم پیمانکار می باشند.
پیمانکار عمومی
پیمانـکار عمومی به شرکتی گفته می شود که دارای تجربه کافی در زمینه اجراء و اداره پروژه های ساختمان و نصب بوده و در یک زمان توان اجرا و راهبری چندین پروژه را توأمان داشته باشد. در واقع اگر یک شرکت پیمانکار را یک سیستم و نظام در نظر بگیریم، ورودی را که شامل مبلغ و درخواست می‌باشد، به خروجی مطلوب که می‌تواند ساختمان یا هر محصول مورد نظر کارفرما باشد تبدیل می‌کند. این پیمانکار احاطه ی بیشتری بر بر روند انجام پروژه داشته و مسئول اول انجام پروژه می باشد.
پیمانکار دست دوم
پیمانـکار دست دوم پیمانکـاری است که مهندس مشاور طبق مواد مربوط به تغییرها و اصلاحها دستور به کارگیری او را بعنوان پیمانـکار دست دوم یا ثانویه به پـیمانکار می دهد.
پیمـانکار جزء
پیمـانکار جزء شخص حقیقی یا حقوقی است که تخصص در کارهای اجرایی دارد و پیمانـکار عمومی که اول شرکت یا کارفرما با او قرارداد پیمانکاری بسته بود ، خودش با یک پیمانکار دیگر برای انجام کارهای اجرایی جزیی تر مثل جوشکاری یا لوله کشی یک ساختمان بزرگ قرارداد می بندد و او را به کارمی گیرد که به چنین پیمانکارانی که برای پیمانکارهای دیگر کار میکنند و عموما در اعمال اجرایی پروژه انجام وظیفه می کنند پیمانکار جزء گفته می شود.
بنابراین پیمانکاران باتوجه به موضوع و حوزه فعالیتشان به انواع مختلفی از جمله موارد ذیل تقسیم می شوند :
پیمانکاری حمل و نقل
پیمانکاری کاوش‌های زمینی
پیمانکاری ارتباطات
پیمانکاری صنعت
پیمانکاری برق
پیمانکاری تاسیسات و تجهیزات
پمانکاری ساختمان
پیمانکاری آب
پیمانکاری خدمات
قرارداد پیمانکاری
به طور کلی قرارداد پیمانکاری، قراردادی است که به موجب آن کارفرما، انجام عملی با شرایط معین و در برابر وجه معین، در مدت مشخص را به شخص حقیقی یا حقوقی به نام پیمانکار (مقاطعه کار) واگذار می‌کند؛ موضوع قرارداد پیمانکاری ممکن است ایجاد ساختمان، حمل و نقل و یا تهیه و تدارک کالا باشد.
پیمانکاری از عقود مستمر می باشد که کارهای اجرایی در آن زمان انجام و در مدت معینی به سرانجام می‌رسد. عامل زمان تاثیر به سزایی در اجرای این قرارداد دارد و آن را نباید دست کم گرفت. به همین دلیل مدت پیمان در سند موافقت‌نامه صریحا و مشخصا قید می‌شود تا آغاز و پایان آن به هر روی، برای دو طرف روشن و بی‌ابهام باقی بماند. قراردادهای پیمانکاری از جمله قراردادهای راجع در جامعه می باشد ، اما آن‌قدر که به سایر عقود پرداخته شده، به این قراردادها توجهی نشده است.
شیوه شکایت پیمانکار از کارفرما
در زمان اجرای موضوع پیمان اتفاقات مختلفی ممکن است رخ دهد ، برخی خارج از اراده طرفین و بعضی دقیقا به خود طرف‌ها مرتبط می‌باشد. در هر دو حالت احتمال این‌که اختلافی بین کارفرما و پیمانکار بروز کند، نه تنها بعید نیست، بلکه در برخی موارد این اختلافات به اوج خود می‌رسد. بروز اختلاف بین اشخاص به طور اعم و بین طرف‌های قرارداد به طور اخص، امری طبیعی است و جملگی از طبیعت و ذات آدمی نشات می‌گیرد.
اختلاف در اندیشه انسان‌ها هر چند ذاتی و به هر حال امری میمون و مبارک برای رشد و تعالی آدمی است، اما در اجرای هر قراردادی ممکن است ضررهای مادی و معنوی برای هر یک و یا هر دو طرف قرارداد وارد شود که البته این را نمی‌توان به عنوان اتفاقی خوشایند تعبیر و تفسیر نمود ، به ویژه آن‌که موضوع قرارداد به طرح‌های عمرانی و ملی مربوط باشد. پس، چاره کار این است که برای سهولت اجرای قرارداد این اختلافات را از میان برداشت تا راه برای حصول نتیجه قرارداد هموار گردد. بنابراین در صورت بروز اختلاف در قراردادها حل و فصل آن ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است.
اصولا قرارداد به عنوان یک واقعیت اجتماعی بر اساس ماده ۱۴۰ قانون مدنی، یکی از اسباب و وسایل تملک اموال و جابه‌جایی دارایی‌ها شناخته شده ودر آن ماده چند چیز از اسباب تملک اموال شناخته شده که عقود و قراردادها یکی از آنهاست. در اینجا نیازی نیست که موارد مذکور در آن ماده یکایک برشمرده و بیان شود، اما از ذکر این نکته فارغیم که دولت‌ها در همه کشورها وظیفه دارند به اختلافات افراد و آحاد ملت خود رسیدگی و فصل خصومت کنند. یکی از این اختلافات، شاید در اکثر موارد می‌تواند ناشی از عقود و معاملات باشد.
مراجع دادگستری
مطابق اصل ۱۵۷ قانون اساسی و مواد ۱ تا ۳ قانون آیین دادرسی مدنی، دادگستری مرجع رسمی تظلمات عمومی می باشد و اشخاص همگی می توانند اختلافات و شکایات و درخواست های خود از شکایت پیمانکار از کارفرما را حسب مورد به دادگاه های مربوط به دادگستری ارجاع داده و تظلم خواهی و دادخواهی کنند در قرارداد های پیمانکاری می توان درصورتیکه موضوع اختلاف فی المثل مطالبه پول و اجرت پیمانکار می باشد دادخواست مطالبه وجه داد یا اگر موضوع عمل پیمانکار به تعهداتش می باشد دادخواست التزام به تعهد و قرارداد ،جبران خسارات یا فسخ تقدیم کرد.
در صورتیکه قراردادی هست می توانید به قرارداد استناد کنید و چه بهتر که این قرارداد را در دفتر اسناد رسمی به ثبت برسانید تا هم ار قدرت ها و مزیت های ثبتی و اجرایی سند رسمی بهره مند شوید و هم در دادگاه بتوانید به آن استناد کنید و نگران انکارش از طرف مقابل نباشید چراکه اسناد رسمی در محاکم اصل بر صحت و اعتبار بالای آنان می باشد و اثبات خلافش بسیار دشوار است. درصورتیکه قراردادی مکتوب نیست با آوردن دو شاهد مرد می توانید وقوع عقد را اثبات کنید.
داوری
یکی از شیوه های حل و فصل اختلافات و شکایت پیمانکار از کارفرما ارجاع اختلاف به داور مرضی الطرفین پیمانکار و کارفرما می باشد که در قرارداد ایشان معرفی شده و حدود اختیاراتش نیز مشخص گشته است که در مهلت مشخصی به اختلافات باید رسیدگی کرده و رای صادر کند که رای او اعتبار و قدرت اجرایی نیز دارد و البته هم کم هزینه تر است و هم سریع تر. درصورت عدم معرفی شخص خاصی می توانید از دادگاه نیز تقاضای تعیین داور و ارجاع اختلاف به داور را نیز بنمایید.
هیات رسیدگی به شکایات در مناقصات
یکی دیگر از شیوه های شکایت پیمانکار از کارفرما هیات های رسیدگی است ،اخیرا در قانون برگزاری مناقصات قانونگذار نسبت به این امر توجه نموده و درصورتیکه اختلاف مربوط به مناقصات باشد هیاتی به نام «هیات رسیدگی به شکایات» به این شکایات و دعاوی رسیدگی می کند و اساسنامه تشکیل این هیات ها نیز به تصویب مجلس شورای اسلامی نیز رسیده است.
