فرجام خواهی که یکی از طرق فوق العاده شکایت بوده ممکن است در امور حقوقی و کیفری صورت پذیرد اما باید در نظر گرفت که فرجام خواهی در امور کیفری، همان تجدید نظر خواهی بوده که تنها در خصوص برخی از جرایم امکان پذیر بوده و می توان خواهان آن از دادگاه صالح شد که به بررسی آن می پردازیم.
۱٫جرایمی که مجازات قانونی آن سلب حیات، حبس ابد ،قطع عضو و جرایم تعزیری درجه چهار و بالاتر
۲٫جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی که میزان دیه آن ثلث دیه کامل یا بیشتر است
۳ جرایم سیاسی
۴٫ جرایم مطبوعاتی
که قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور می باشد
در واقع می توان گفت که از نظر ماهیت رسیدگی، دادگاه تجدید نظر و دیوان عالی کشور، در عرض یکدیگر قرار داشته و همانند طرق شکایت در امور مدنی سلسله مراتبی وجود نداشته که لزوما دعوی ابتدا جهت تجدید نظر خواهی در دادگاه تجدید نظر مطرح و سپس قابلیت اعتراض در دیوان عالی کشور را پیدا کند. اما در خصوص امور کیفری اصل بر آن است که کلیه امور کیفری در صلاحیت دادگاه تجدید نظر بوده، جز استثنایی که مشمول ماده ۴۲۸ ق آ.د.ک قرار گرفته و مرجع صالح تجدید نظر خواهی را دیوان عالی کشور دانسته است .
تعریف اولیه تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی
به اعتراضی که در دادگاه تجدیدنظر مطرح می شود ، تجدیدنظرخواهی و به اعتراضی که در دیوان عالی کشور صورت می گیرد، فرجام خواهی می گویند. اگر اعتراضی نسبت به حکم دادگاه کیفری وجود داشته باشد در بیشتر موارد باید از طریق دادگاه تجدیدنظر و دادخواست تجدیدنظرخواهی صورت گیرد و در برخی احکام خاص کیفری باید دادخواست فرجام خواهی به دیوان عالی کشور انجام شود.
اگر اعتراضی نسبت به حکم دادگاه کیفری وجود داشته باشد در بیشتر موارد باید از طریق دادگاه تجدیدنظر و دادخواست تجدیدنظرخواهی صورت گیرد و در برخی احکام خاص کیفری باید دادخواست فرجام خواهی به دیوان عالی کشور انجام شود.
فرجام خواهی از طرق فوق العاده شکایت و اعتراض از احکام می باشد یعنی چه؟
این مجوز تحت شرایطی خاص و در موارد خاصی که قانون گذار احصا نموده است به متقاضی اعطا می گردد. اما تجدیدنظر از طرق عادی شکایت می باشد که چنانچه در مرحله بدوی رایی صادر گردد، متقاضی تجدید نظر می تواند در دادگاه تجدیدنظر معترض گردد. رسیدگی فرجامی در دیوان عالی کشور شکلی است و دادگاه وارد ماهیت دعوا نمی گردد و تنها رای صادره را تایید و یا نقض می نماید و به مرجع صادر کننده جهت صدور حکم ارجاع می دهد. اما رسیدگی در دادگاه تجدید نظر ماهوی است و زمانی که پرونده به دادگاه تجدید نظر ارجاع می گردد دادگاه تجدیدنظر وارد ماهیت دعوا نیز می گردد و رای صادر می نماید.
.
